Μέσα στην εβδομάδα που μας πέρασε διευθυντής σε κεντρικό δημοτικό σχολείο του Βόλου έντρομος απευθύνθηκε στη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Μαγνησίας και στις κοινωνικές υπηρεσίες του Δήμου Βόλου...
Όπως είπαν στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ άτομα που διέρρευσαν την παραπάνω είδηση ο εκπαιδευτικός ήταν εμφανώς προβληματισμένος, καθώς η συμπεριφορά ενός μικρού μαθητή ήταν βίαιη και επιθετική, κάτι που σπάνια στο παρελθόν είχε συναντήσει στην επαγγελματική του σταδιοδρομία ως δάσκαλος. Πιο συγκεκριμένα ένα παιδί μόλις επτά ετών απειλούσε με ψαλίδι τους συμμαθητές του, τόσο στην πρώτη, όσο και στις μεγαλύτερες τάξεις.
Το περιστατικό δεν μπορούσε να περάσει φυσικά απαρατήρητο από τους εκπαιδευτικούς του σχολείου. Την επόμενη μέρα σχολική σύμβουλος και ψυχολόγος από το Κέντρο Διαφοροδιάγνωσης και Υποστήριξης (ΚΕΔΥ) Νομού Μαγνησίας περνούσαν την πόρτα του σχολείου και είχαν την πρώτη επαφή με το μαθητή. Την ίδια ώρα πληροφορούνταν από τους δασκάλους ότι ο μικρός μεγάλωνε σε ένα οικογενειακό περιβάλλον όπου ο σύζυγος κακοποιούσε τη μητέρα του παιδιού. Ο πατέρας είναι άνεργος και τα οικονομικά προβλήματα στην οικογένεια ιδιαίτερα οξυμένα. Το παιδί από τα μέσα της εβδομάδος είναι σε καθημερινή βάση υπό τη στενή παρακολούθηση ειδικών επιστημόνων που θέλουν να δουν όλες τις διαστάσεις του προβλήματος πριν προτείνουν ότι το παιδί θα ήταν προτιμότερο να αλλάξει περιβάλλον διαβίωσης. Η μητέρα σύμφωνα με πληροφορίες δείχνει να είναι συνεργάσιμη με τους ειδικούς. Όχι όμως και ο πατέρας…
Αρμόδια πηγή της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης μιλώντας στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ σημείωσε ότι το παιδί υποβοηθείται διδακτικά και παιδαγωγικά και από ειδικούς επιστήμονες του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ενώ από την πλευρά του ο Δήμος Βόλου θα αναλάβει την ευθύνη όπως το παιδί μετά το σχολείο να απασχολείται δωρεάν με δημιουργικές εξωσχολικές δραστηριότητες που γίνονται από τις κοινωνικές του δομές. Δεν είναι όμως το συγκεκριμένο περιστατικό το πρώτο και το τελευταίο. Πριν από δύο μήνες μία ανάλογη συμπεριφορά επιδείκνυε και μία μαθήτρια σε σχολείο της Αγριάς. Χρησιμοποιούσε το ίδιο αιχμηρό αντικείμενο και ασκούσε την ίδια βίαιη συμπεριφορά σε βάρος των συμμαθητριών της…
Είναι τυχαία άραγε και συμπτωματικά αυτά τα δύο περιστατικά; Είναι απόρροια της οικονομικής κρίσης που βιώνουμε ως χώρα και ως τοπική κοινωνία; Πόσο επιδρούν στη σχολική βία τα πρότυπα που προβάλλει κυρίως η τηλεόραση; Πόσο συντελούν στη διόγκωση του προβλήματος η απορρύθμιση των σχέσεων στη μέση ελληνική οικογένεια με τα μεγάλα ποσοστά διαζευγμένων γονιών και την απεμπόληση αξιών που ήταν μόνιμες σταθερές για πολλά χρόνια μέσα σε κάθε ελληνικό σπίτι; Απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα αναζητήσαμε από τρεις ειδικούς. Από τον Πρόεδρο του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Μαγνησίας κ. Απόστολο Μούσιο, από τον παιδοψυχίατρο κ. Δανιήλ Δανιλόπουλο και από το γνωστό Βολιώτη νευρολόγο - ψυχίατρο του Βόλου κ. Κώστα Γάτο. Ας δούμε τις μας είπαν με αφορμή τα δύο παραπάνω περιστατικά σχολικής βίας τα οποία και κλήθηκαν να σχολιάσουν.
Ο Απ. Μούσιος
Ειδικότερα ο Πρόεδρος του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Μαγνησίας κ. Απόστολος Μούσιος έκανε στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ την παρακάτω δήλωση: «Όσο η κοινωνία χάνει τη συνοχή της, τόσο η βία αυτή θα μεταφέρεται και στο σχολικό περιβάλλον. Αυτό που πρέπει να γίνει είναι οι πηγές που διαμορφώνουν την προσωπικότητα του μικρού μαθητή, όπως είναι η εκπαιδευτική τηλεόραση, να υποβαθμίζουν τα θέματα της βίας και να δίνουν καλά παραδείγματα στους μικρούς μαθητές, έτσι ώστε να ολοκληρώνεται ομαλά η προσωπικότητά τους. Σε αυτή την κατεύθυνση, πρόσθεσε ο κ. Μούσιος, οφείλουμε να συμβάλλουμε όλοι. Οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, τα οποία προβάλλουν τα πρότυπα για τους μικρούς μαθητές».
Ο Δ. Δανιλόπουλος
Για το ίδιο θέμα ο Βολιώτης παιδοψυχίατρος Δανιήλ Δανιλόπουλος έκανε την παρακάτω δήλωση: «Το φαινόμενο της σχολικής βίας πάντα υπήρχε. Τα τελευταία χρόνια έχουμε γίνει πιο ευαισθητοποιημένοι και οι επαγγελματίες του χώρου της ψυχικής υγείας και οι επαγγελματίες της εκπαίδευσης στο φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού (Bullying) που μπορεί να ξεκινά από απλά πειράγματα με άσχημες λέξεις ή κοροϊδίες μεταξύ μαθητών και μαθητριών, αλλά και ακόμη μεταξύ μαθητών και δασκάλων και πιο σπάνια μεταξύ δασκάλων και μαθητών και να φτάνει μέχρι τη σωματική, ψυχολογική και σεξουαλική βία. Στο εξωτερικό αυτά τα φαινόμενα έχουν μελετηθεί εδώ και μερικές δεκαετίες εκτενώς και για την αντιμετώπισή τους έχουν διαμορφωθεί πολιτικές πρόληψης σε συνεργασία μεταξύ των φορέων υγείας και εκπαίδευσης.
Το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού και της σχολικής βίας είναι πιο συχνά σε περιοχές που βρίσκονται πληθυσμοί ανθρώπων που περιλαμβάνουν μειονότητες και γενικά ανθρώπους που βρίσκονται σε δύσκολη οικονομική, εργασιακή και κοινωνική θέση. Είναι καλό, καταλήγει ο κ. Δανιλόπουλος, να υπάρχει μία συντονισμένη παροχή βοήθειας τόσο προς τα παιδιά - θύτες, όσο και προς τα παιδιά - αποδέκτες του σχολικού εκφοβισμού και τις οικογένειες, δηλαδή να μην προσωποποιείται το πρόβλημα, αλλά να αντιμετωπίζεται σε συνολική βάση».
Ο Κ. Γάτος
Από την πλευρά του ο γνωστός νευρολόγος - ψυχίατρος Κ. Γάτος αναφέρεται στην εμπειρία του πριν από δεκαπέντε χρόνια σε ένα συνέδριο στις ΗΠΑ, στην επίδραση των διαζυγίων στη σχολική βία και σε αξίες που ήταν για δεκαετίες μόνιμες σταθερές για τη μέση ελληνική οικογένεια.
«Εδώ και 15 χρόνια στην καθιερωμένη συνάντηση που γίνεται στην Ν. Υόρκη κάθε Μάιο μεταξύ των Ελλήνων ψυχιάτρων που ζουν στην Αμερική και των υπολοίπων Ελλήνων ψυχιάτρων ανά τον κόσμο, σημειώνει ο κ. Γάτος, άκουσα για πρώτη φορά για επιθετική συμπεριφορά και γενικώς ανάρμοστη συμπεριφορά μαθητών των μικρών τάξεων του σχολείου.
Στη συνάντηση συμμετείχε μια νεαρή Ελληνίδα παιδοψυχίατρος, η οποία εργαζόταν σε δημοτικό σχολείο στην περιοχή του Χάρλεμ, που όπως μας εξήγησε ασχολιόταν με μικρά παιδιά που παρουσιάζουν διαταραχές συμπεριφοράς επιθετικού χαρακτήρα, δεν σέβονται και δεν υπακούουν σε δασκάλους. Ο ρόλος των παιδοψυχιάτρων ήταν να ασχοληθούν με αυτά τα παιδιά για 1-2 μήνες, έτσι ώστε να ηρεμήσουν. Το πρόβλημα όμως ήταν οι οικογένειες τους και επειδή οι περισσότερες δεν συμμετείχαν σε ψυχοθεραπείες όταν τα παιδιά έρχονταν σε επαφή μαζί τους, άλλαζε πάλι η συμπεριφορά τους
Αυτό έχει να κάνει με τις διαπροσωπικές σχέσεις των ζευγαριών (αφού κυρίως αποτελούνται από χωρισμένα ζευγάρια, διπλοί - τριπλοί γάμοι ή ανύπαντρα ζευγάρια με χωρισμένους συντρόφους), με τις εικόνες που λαμβάνουν τα παιδιά από την συμπεριφορά των γονιών τους μέσα στο σπίτι και το γεγονός ότι τα παιδιά ακολουθούν την μάνα ή τον πατέρα τους αφού η πλειοψηφία των ζευγαριών χωρίζουν.
Μέσα στο σπίτι γίνονται συχνά καυγάδες, οι γονείς - σύντροφοι δεν σέβονται τα παιδιά τους, δεν τους συμπεριφέρονται σωστά. Η έλλειψη εργασίας επιτείνει τα προβλήματα και την ανάρμοστη συμπεριφορά στην οικογένεια, με αποτέλεσμα τα παιδιά να μεταφέρουν αυτή την συμπεριφορά στο σχολείο. Επιπλέον η οικονομική κρίση αυξάνει ακόμα περισσότερο τα προβλήματα, αφού επήλθε εκφύλιση στην οικογένεια και χάθηκε ο σεβασμός προς όλους (τον δάσκαλο, τον ιερέα, τον αστυνόμο…). Οι αξίες δεν συζητούνται πουθενά, όλοι συζητούν για το εύκολο κέρδος (κομπίνες), όλοι συζητούν για το γεγονός ότι κανείς δεν τιμωρείται, με αποτέλεσμα το παιδί να νιώθει παραγκωνισμένο, αδικημένο, απροστάτευτο και να λύνει τις διαφορές του με τα άλλα παιδιά με ανάρμοστη συμπεριφορά - βίαιες πράξεις. Δεν υπάρχει πλέον αυτό που είχαμε στην εποχή μας, π.χ. το γεγονός ότι η μάνα εκθείαζε τον πατέρα και έλεγε πόσο σπουδαίος και καλός άνθρωπος είναι και ότι πρέπει να του μοιάσουμε, ο δε πατέρας επαινούσε την μάνα και υμνούσε τις αρετές της. Έτσι πλέον δεν υπάρχει η ταύτιση με το πρότυπο του γονιού».
